نگاهی به فیلم «به خاطر چند دلار بیشتر» ساخته‌ی سرجو لئونه / روزی، روزگاری؛ وسترن اسپاگتی!

مجله نماوا، اثر فرهاد خالدی نیک

«برای چند دلار بیشتر» (1965) دومین فیلم از سه گانه معروف سرجیو لئونه است. سه گانه «دلارها» یا «مرد گمنام» که با «مشت دلار» (1964) آغاز شد، در «خوب، بد، بد» (1966) به اوج خود رسید. سه فیلم معروف به بهترین وسترن های اسپاگتی با سرجیو لئونه به عنوان یکی از مهم ترین کارگردانان این ژانر مهم ژانر وسترن.

وسترن اسپاگتی به فیلم‌هایی گفته می‌شود که توسط حاکمان ایتالیایی، معمولاً در ایتالیا و گاهی در اسپانیا، ساخته و کارگردانی می‌شوند که شخصیت‌ها و مکان‌های مختلفی را به تصویر می‌کشند و روایت می‌کنند که همیشه در غرب وحشی خشونت‌آمیز هستند. سرجیو لئونه درباره زمان و دلیل این نام می گوید: «به دلیل «چند دلار» بیشتر بود که آمریکایی ها کلمه اسپاگتی غربی را ابداع کردند. اول فکر کردم از این کلمه برای مسخره کردن فیلم استفاده می کنند. من فکر می کردم اسپاگتی به معنای گوشت گاو است، اما اشتباه کردم. آنها هیچ نیت بدی نداشتند. اسپاگتی در آن زمان به اندازه ایتالیایی بود. هیچ چیز خنده داری وجود نداشت. تنها هدف آنها تعیین ملیت یا ملیت یک فرد بود.

لئونه که در «مشت دلار» شخصیت جذاب و دوست داشتنی مردی ناشناس را با بازی شگفت انگیز کلینت ایستوود معرفی کرد، در «چند دلار دیگر» این شخصیت افسانه ای را با قهرمانی از جنس مخالف نسبت به مرد ابدی ترکیب می کند. نبرد. مرزهای درست و غلط را متفاوت کنید. این بار دو قهرمان با تشویق دلار، غافلگیرانه همدیگر را می بینند و جنایتکاران را یکی پس از دیگری می کشند. این دو قهرمان به‌عنوان برنده جایزه شناخته می‌شوند و در ابتدای فیلم، مهارت تیراندازی و غافلگیری قربانیانشان به خوبی منتشر شد.

لی ون کلیف بازیگر آمریکایی که به دلیل فرم صورت و چشم هایش نقش منفی در فیلم های اکشن بازی می کرد، در فیلم «برای چند دلار» با کلینت ایستوود به عنوان بازیگر اصلی این فیلم حضور داشت. در این فیلم لی ون کلیف به عنوان تصویری از یک سرهنگ انتقام جو، دقیق و حرفه ای به تصویر کشیده شده است که از قوانین و مقررات خود پیروی می کند. روزی برت لنکستر درباره نقش خود در این فیلم گفت: “من ارتش را در یک فیلم سیاه دیدم که همیشه سیگار را روی صحنه می آورد. نکته تکان دهنده این بود که این نقش به من داده می شد.” اما باید اعتراف کنم. که تو این نقش را بهتر از من بازی می کنی.»

با این حال، بازی خوب لی ون کلیف در طول فیلم تحت الشعاع کلینت ایستوود قرار گرفت. این بازیگر می گوید که به لطف انتخاب هوشمندانه سرجیو لئونه، هنر او در طیف وسیعی از تماشا و داوری منعکس شده است و به عنوان یکی از ایده های سینمای غرب شناخته می شود. ایستوود در آن شنل، ریش و سیگار مکزیکی که در عمرش هرگز سیگار نکشید، اما بر لبانش در طول فیلم، ایستوود پرتره درخشانی از یک قهرمان فیلم وسترن را به نمایش گذاشت. قهرمانی که اگرچه در ابتدا توسط دلار تشویق شده بود، اما خیلی زود متوجه می شود که دلار تنها انگیزه او برای این حمله نیست و سفر و نیاز به هیجان برایش بسیار مهم است. لئونه در مورد اینکه چگونه کلینت ایستوود را برای بازیگری در فیلم هایش انتخاب کرد، گفت: من کلینت ایستوود را در یکی از قسمت های سریال روهید دیدم. در این قسمت او هرگز حرفی نزد و خیلی آهسته راه افتاد. من از بی تفاوتی او خوشم آمد و از ظاهر و راه رفتنش خوشم آمد.»

برای سه گانه معروف سرجیو لئونه نمی توانیم بگوییم و صدای آنها را هم نگوییم. موسیقی متن ساخته شده توسط انیو موریکونه در این سه فیلم کم و بیش از محبوبیت فیلم ها برخوردار است و به جرات می توان گفت که این موسیقی به عنوان یک شخصیت مستقل در فیلم وجود دارد و تأثیر می گذارد. سرجیو لئونه درباره تاثیر موسیقی موریکونه بر آثارش گفت: امروز می توانم بگویم که انیو موریکونه آهنگساز من نیست، او فیلمنامه نویس من است.

این فیلم علاوه بر شخصیت های دوست داشتنی، قابل توجه و جذاب، پایان شگفت انگیزی نیز دارد. جایی که دو قهرمان در مقابل شخصیت شرور فیلم صف آرایی می کنند و به یکی از قهرمانان وظیفه شکست دادن او داده می شود. سکانس دوئل در پایان فیلم با پایانی شگفت‌انگیز همراه است، بنابراین سرجیو لئونه فیلم خود را دوباره به شیوه‌ای اسطوره‌ای به پایان می‌رساند و آن را در خاطرات خود آرزو می‌کند. این کارگردان معروف زمانی گفت: “سینما برای من به معنای گنجاندن اسطوره در دل داستان است. سینما یک تجارت رویایی نیست، تجارتی است که اسطوره می سازد.” Assassin’s Creed!

پ.ن: گزیده ای از کتاب: روزی روزگاری سرجیو لئونه، اثر نوئل سیمسولو، ترجمه کمیاب همایون و مرجان شریفی خراسانی.

این فیلم را در Experience تماشا کنید