نگاهی به مستند «زمان» / آنگاه که امید خلق می‌شود

مجله نماوا ، علیرضا نراقی

مستند «زمان» ساخته گرت بردلی یکی از حسین‌شده‌ترین آثار این گونه در سال ۲۰۲۰ بود. این مستند برنده بیش از ۲۸ جایزه معتبر جهانی شده است اثری عمیق و چندلایه که در ظاهر به مسائل آشنا و تکرار می شود اما نامکرری چون تبعیض نژادی، بیعدالتی سازمان یافته، فقر و نابرابری در حقوق و وهمی به نام رؤیای آمریکایی می فهمد. فیلم درباره فاکس ریچ مادر شش فرزند است که در دهه ۹۰ به همراه همسا خود آزاد می‌شود هه مدتی کوتاه را در زندان می‌اند- م سال زندان بدون گذر آزادو راب حتی اجازه مرخصی و دیدار با فرزندان خود را ندارد، اما این مستند با وجود ریز شدن در این داستان و موضوعاتی است. «زمان» درباره قوی بودن، استحکام، وفاداری، تلاش برای تغییر از طریق پذیرش و مقاومت. در باب معناساختن در شرایطی پوچ و معنی باخته با امکانات فراوان برای نامیدی و تسلیم ؛ فیلمی دربار غلبه و تبدیل هر لحظه به موفقیتی در خلق امید.

قانون علیه قانون

«زمان» در نمایش کلی گویای نارسایی و غیردقیق بودن مجازات و زندان برای خطایی در یک لحظه- یک لحظه ناست. فیلم نشان می دهد که بیعدالتی نهادینه و سیستماتیک خانواده های سیاهپوست جوان را بسیار وادار انجام می دهد و در شرایط قانونی این گریزناپذیر در برخورد با سیاهان به شکلی خزنده، اما به شکل شخصی سازی شده است. این شخصی‌سازی قانون یکی از عناصر مهم است که در فیلم مورد اشاره قرار می‌گیرد. قانون در برابر سیاهان بهجای یک مجازات به یک انتقام شخصی بدل می شود و هرچقدر که خانواده برای تغییر شرایط بیشتر به گویی حاکمان و ضابطان قانون بیش از پیش از این قانون شخصی سازی می کنند و بیشتر به سیاهان مجرم و خانواده شان می کنند. ویی سیاهان باید مراقب باشند تا قوی نباشند، مسلط و با اعتماد به نفس برخورد نکنند، جذاب و اثرگذار نباشند. این شخصی‌سازی بنا به ماهیت خود درست در تقابل با قانون ق

جنایتی به نام رؤیای آمریکایی

رؤیای آمریکایی در نظر رؤیای همه ساکنان و پناه برندگان به آمریکا بوده و هست. در پی کار ، رفاه و آزادی اقتصادی و زیستی هستند. رؤیای آمریکایی شاخص زندگی خوب است ; خانواده‌های گرم که سرپرست‌های آن کار می‌کنند و درآمدزا هستند، فرزند می‌آورند، همه چیز اما همین رؤیا یعنی ایده‌آل‌سازی از شهروند مصرف‌کننده با همه نواقص و تضادهایش با آزادی واقعی، برای همه و به شکلی. معمولاً برای کسانی که این موضوع را انجام می دهند، یعنی خانواده هایی که با شرایط عادی و حمقفر روبرو هستند. اینها فقط برخی از ابزارهای اشتراک گذاری هدف گذاری هستند که می توانید از آنها استفاده کنید. اگر تا به حال یک عکس شلیک نکرده اید، باید آن را امتحان کنید. بستری که از حمایت ایده های عام و ایدئولوژی قدرتمندان بهره مند است راحتتر خوشبختی -رؤیای آمریکایی- را کسب می کند، اما در شرایط نابرابری و فقر، در بستری از ناامیدی، تمایز، شکست، رنج و جرم، خوشبختی رؤیایی است که آن ناممکن است. و تصویر در آستانه فروپاشی است. اینجا ریشه‌های جرم است که قوام می‌یابد و فیلم «زمان» از این ریشه‌ها نمایش می‌دهد.

اما نکته مهم این است که این مستند در این محدوده آشنا باقی نمی‌ماند. موضوع اصلی «زمان» و خط روایی آن به بازگویی صرف این تبعیض در زندگی فاکس ریچ نمی‌رود، بلکه فیلم درباره عناصر دیگر است: درباره باور، درباره واقعیت خود، درباره درک دیگری و زنده نگه داشتن امید از طریق مقابله و شکستن از آنچه که می‌خواهید. زمان. زمانی که برای جدایی، رنج و فقر جهانی است نامیدکننده و بدون تغییر است.

ندم‌های ناامیدکننده می‌کنند

فاکس ریچ حالا یک کارآفرین است که دو دهه گذشته برای آزادی همسرش تلاش کرده است. شوهرش در حال گذراندن حکم ۶۰ سال زندان برای سرقت است که هر دو در اوایل دهه ۱۹۹۰ در لحظه‌های ناامیدی مرتکب شدند. این مهم و بدترین لحظه است. لحظه‌ای که فاکس برایش عذرخواه و در تلاش برای جبران آن است. حانه نامیدی بزرگترین گناه این زن دیندار، عاشق و خانواده دوست است و او حالا با ۶ فرزند دشمن او تنها سیستم قضایی ناعادل و گناهی نیست که ۲ دهه پیش مرتکب شده است، دشمن او ناامیدی است و او تلاش کرد کرد کرد. فیلم او هم در طول این مدت فقط شغلی مناسب، پرورش فرزندانی موفق و منزلت اجتماعی و توان تغییر در دیگران نیست، اصل او دور نگه داشتن نامیدی است و روشن نگه داشتن شعله باور، باور به چه؟ باور به همین شخصیت. باور به مبارزه، باور به امید و زیست پذیری یک زندگی برای رنج و نابرابر. این باور است که امید او را به بازگشت همسرش زنده نگه داشته است.

مفهوم زمان و انتظار در فیلم مهمی دارد و به فرم، زاویه دوربین و لحظه ‌ا در چند لحظه از تماس‌های تلفنی با دادگاه و رویارویی با پاسخ‌های دلسردکننده، زمان در ذهن ما برجسته می‌شود. زمانی می کند که با احساس شکست سنگین می‌گذرد و امیدوار ماندن در آن سخت است. اما فاکس ریچ خوب میداند که ناامیدی او را وادار به انجام کارهای ناامیدکننده می کند و کارهای ناامیدکننده عزیزترین کس او را می گیرد و می تواند مهم ترین آن را داشته باشد که همانا آزادی است. وس از زندان خود و ناممکن شدنِ بودن کنار معشوق خود، ننا چیزی را که با چنگ

آا در طول زمان مادری نوجوان را می‌بینیم که در قامت یک زن الهام بخش، قدرتمند و گیرا خود را در جامعه به ظهور. قدرت اوست که دیگران را متأثر و مبهوت می کند و این قدرت بر آمده از بلو.

فیلم «زمان» در عین مستندی سیاسی است، اثری از شخصیت‌نگار هم هست و در عین حال که تلاش می‌کند به مسائل اجتماعی کهنه و دیرین اشاره دارد، درامی درباره عشق و نگهداری از آن در زمانه جدایی هم هست. فیلمبرداری سبک‌پردازی شده، موسیقی همراه و ایجاد موقعیت‌هایی نفس گیر در دل یک سمند صادقانه

تماشای مستند «زمان» در نماوا